Akty notarialne

Formy testamentu i jego kryteria

Przygotowanie testamentu służy oddaniu osiągniętego dobytku jako następstwo śmierci. Testament jest pismem urzędowym, w którym wymienia się takie osoby, które otrzymają spadek. By testament był pełnomocny musi realizować parę kryteriów zapisanych w prawie spadkowym. Głównie osoba chcąca spisać testament, musi mieć zdolność czynności prawnych i spisać go bez pośredników przy pełnej świadomości czynu. Testament ma moc dopiero w chwili otwarcia spadku, czyli po śmierci testatora. W innych okolicznościach podzielnie dobytku na podstawie testamentu jest niemożliwe. Według przepisów testator może spisać testament w trzech formach, ale według każdej z nich należy spełniać pewne wytyczne.

Jakie wyróżniamy formy testamentu?

Testament własnoręczny – według tej formy testator musi spisać cały dokument własnoręcznie i opatrzyć go datą i podpisem. Tak samo ważne jest, by z zapisu dokładnie można było stwierdzić, jakim osobom oddany zostanie majątek i w jakiej części, jeżeli np. zostanie podzielony między kilkoma osobami. W tej formie niedozwolony jest wydruk z komputera.

Testament ustny urzędowy – przygotowuje się go zwykle w formie aktu notarialnego. Z doświadczenia notariuszy wynika, że lepiej jest zdecydować się na tę formę testamentu, nie tylko ze względu na to, że notariusz zatroszczy się o zgodność dokumentu. Testamenty własnoręczne są przeważnie kwestionowane, gdy dochodzi do sporów pomiędzy spadkobiercami. Przygotowanie testamentu w kancelarii notariusza zapewnia, że dokument będzie zgodny z wymogami . Sporządza się go w obecności 2 świadków, którzy tak samo jak testator i notariusz zostawiają podpisy potwierdzające spisanie dokumentu. Innym dowodem jest także protokół zapisywany w ciągu spotkania.

Testament ustny szczególny – obowiązuje tylko wtedy, kiedy istnieje ogromne prawdopodobieństwo niespodziewanej śmierci testatora. Tyczy się to okoliczności szczególnych np. wojny, epidemii, ciężkiej choroby. Taki testament może być przygotowany w równoczesnej obecności 3 świadków i musi być spisany, po czym podpisany przez co najmniej 2 świadków.

Istotne jest również to, że każdy testament będzie nieprawomocny jeżeli testator przygotuje go zmuszony lub w wyniku błędu, czyli jeżeli nie będzie spisany świadomie i z w własnej woli. Co do zasady testament dotyczy woli tylko jednej osoby, więc nie może być spisany przykładowo przez małżonków wspólnie.

Zapisywanie testamentu u notariusza w formie aktu notarialnego przynosi korzyści

Notariusz ma za zadanie odmówić spisania testamentu jeśli tylko ma wątpliwość, czy testator spisuje go zmuszony lub nie jest w pełni świadomy swojego czynu. Gdy nie ma co do tego wątpliwości, poza główną zaletą – pewnością, że przygotowany u notariusza testament jest zgodny z prawem i ważny, znajdujemy również inne korzyści płynące ze sporządzenia testamentu w formie aktu notarialnego.

Dzięki obecności notariusza przygotowanie dokumentu nie powinno być trudne, a do tego jego postanowienia będą czytelne i nie pozostawią wątpliwości pod względem woli testatora. Testament przygotowany u notariusza nie będzie łatwy do zakwestionowania w momencie sporów pomiędzy spadkobiercami oraz innymi osobami, które nie zostaną uwzględnione w testamencie.

Dodatkowo, warto pamiętać, że wszystkie akty notarialne spisane u notariusza muszą zostać w kancelarii notarialnej. Wszystkie osoby uczestniczące zabierają jedynie odpis. To oznacza, że oryginał pozostaje bezpieczny i nawet kiedy odpis ulegnie zniszczeniu lub zaginie, bez problemu można poprosić o kolejny u notariusza.

Przygotowanie testamentu u notariusza pozwala też na zapisanie go w Rejestrze Testamentów. To prosta baza danych, w której spadkobiercy mogą odszukać informację, w której kancelarii notarialnej znajduje się testament, w którym są uwzględnieni. W Rejestrze nie ma dostępu do treści testamentu, a wiadomość o tym, że konkretna osoba w ogóle sporządziła testament jest niejawna do jej śmierci. Rejestr właściwie pomaga znaleźć miejsce testamentu, a sam zapis jest bezpłatny, dobrowolny i zawsze można z niego zrezygnować.

Czy w testamencie można przekazać komuś konkretną rzecz?

Przekazanie konkretnej rzeczy majątkowej jest dostępne tylko w przypadku testamentu w formie aktu notarialnego i jedynie poprzez zapis windykacyjny. Decydując się na taki zapis u notariusza, możemy przekazać przedmiot majątkowy (np. samochód, mieszkanie, obraz itp.), prawo majątkowe zbywalne, a nawet gospodarstwo rolne albo przedsiębiorstwo. Istotne jest, by w chwili otwarcia spadku ten konkretny przedmiot należał do spadkodawcy, inaczej taki zapis będzie nieważny.

W jaki sposób odwołać testament?

Najważniejszym testamentem uznaje się ten sporządzony jako ostatni, dlatego najprostszym sposobem na odwołanie dokumentu, jest przygotowanie nowego. W nowym dokumencie przygotowanym u notariusza, wskazuje się unieważnienie poprzedniego. Jeśli nie będzie takiego wskazania nowy testament unieważnia wcześniejszy o tyle, o ile nie są ze sobą zgodne. Innym sposobem jest zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech, które wskazują jego ważność. Testament zostać unieważniony w całości lub tylko częściowo.

Notariusz Toruń